17 november 1973 studentenopstand

Op 17 november herdenken de Grieken de studentenopstand van 17 november 1973 tegen de junta en vieren ze de val van het kolonelsregime en het herstel van de democratie. Op het terrein van de Technische Univeriteit in Athene (Polytechneio) leggen studenten, leraren en gepensioneerden kransen en anjers bij het monument ter nagedachtenis aan deze gebeurtenis. Daarna volgt een protestmars naar de Amerikaanse ambassade omdat een groot deel van de Grieken de VS ervan beschuldigt in 1967 achter de staatsgreep van de Griekse kolonels te hebben gestaan.

Wat gebeurde er op 17 november 1973?
In 1973 sloten duizenden jongeren en arbeiders zich aan bij de studentenprotesten in Athene tegen het kolonelsregime die steeds heftiger werden. Uiteindelijk maakte het leger een einde aan de opstand, 25 tanks vernielden het hekwerk van de hoofdingang, demonstranten werden gedood en een groot aantal studenten werd gearresteerd en maandenlang gemarteld in militaire gevangenissen.

Elk jaar staat 17 november in het teken van vrijheid en democratie. Scholen besteden er aandacht aan en op televisie worden films en documentaires vertoond die zijn gebaseerd op ware gebeurtenissen.

Monument ter nagedachtenis aan 17 november
Het monument bestaat uit een groot bronzen afgehakt hoofd met daarnaast een verkreukeld hekwerk dat door de tanks werd platgewalst. Er naast staat een herdenkingssteen met de namen van studenten omgekomen tijdens het verzet tegen de Duitse overheersing van 1941 tot 1944. Het monument staat bij de ingang van de Technische Universiteit, 28 Oktovriou straat 42, Exarcheia, Athene



Theodorakis en het verzet
Meteen na de staatsgreep van 21 april 1967 dook Theodorakis onder en enkele dagen later richtte hij met anderen de eerste verzetsorganisatie tegen de dictatuur op, het Panhellenic Anti-Dictatorial Front (PAM), waarvan hij tot president werd gekozen. Het regime verbood zijn muziek en Theodorakis werd in augustus van hetzelfde jaar gearresteerd. Na zijn arrestatie werd hij gevangen gezet en gemarteld. Na een lange hongerstaking werd hij overgebracht naar een minder strenge gevangenis.

Inmiddels barstte in het buitenland een storm van protest los over de arrestaties van bekende persoonlijkheden en dit protest speelde een grote rol bij de vrijlating van Theodorakis. Hij werd vervolgens veroordeeld tot huisarrest in het dorp Zatouna op de Peloponnesos. In april 1970 vertrok hij naar Parijs en na de val van het regime in 1974 keerde hij terug naar Griekenland.

Ena to Helidoni en Mikis Theodorakis
Enkele maanden na zijn terugkomst uit ballingschap gaf Mikis Theodorakis een gedenkwaardig en emotioneel concert. Het concert eindigde met Ena to Helidoni , een Zwaluw, een gedicht van Odysseas Elytis op muziek gezet. Ena to Helidoni verwijst naar de Griekse burgeroorlog van 1946-1949.

Het gebruik van zwaluw is metaforisch en symboliseert Griekenland, een land dat probeert zijn vrijheid terug te krijgen. Maar deze vrijheid kost veel werk, bloed en tranen. Theodorakis componeerde de muziek bij dit gedicht van Odysseas Elytis en gebruikte het lied als protest tegen de Griekse militaire kolonelsregime van 1967-1974. Ena to helidoni maakt deel uit van een langer gedicht van Elytis, 'Axion Esti'.

Volgend artikel: De mythe van Athena, godin van wijsheid, wetenschap en oorlog

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!