Eerste Begraafplaats van Athene - een kerkhof als museum

Wat ga je in Athene doen wanneer je alle oudheidkundige monumenten hebt gezien? Dan ga je naar een begraafplaats. Het Próto Nekrotafeío Athinón, de Eerste Begraafplaats van Athene, is een combinatie van park en openlucht museum. Verspreid over het kerkhof staan olijf- en dennenbomen, cypressen en de prachtigste romantische en neoklassieke sculpturen. Het kerkhof is een oase van rust in een hectische stad. Met meer dan 10.000 familiegraven en 2.077 grafzerken kun je gerust een hele middag uittrekken voor een bezoek.

Tien indrukwekkende grafmonumenten

1. Het Slapende Meisje, I Koimomeni, is het beroemdste beeldhouwwerk op het kerkhof van Athene. Dit is het graf van Sofia Afentaki die op achttienjarige leeftijd overleed aan tuberculose. Op het graf ligt een meisje dat diep in slaap lijkt te zijn en toont overeenkomsten met een klassiek graf waar de dood wordt voorgesteld als een droomloze slaap. Het beeldhouwwerk is van Giannoulis Chapelas (1851-1938), een bekende Griekse kunstenaar. Ook hij ligt hier begraven. Zijn graf bevindt zich bij de St-Theodore-kerk, de belangrijkste kerk op het kerkhof.

De romantische versie: Sophia was verliefd op een Italiaanse operazanger die haar brieven niet beantwoordde. Ze nam vergif en stierf. Het bleek dat haar lover de brieven niet had ontvangen en toen hij hoorde van haar dood, pleegde ook hij zelfmoord.
Locatie: in de hoofdgang naar de H. Lazaruskerk in sectie 1 grafnummer 135

2. Lela Karayianni was een Griekse verzetsstrijdster tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd door de Duitsers gevangen genomen en in 1944 geëxecuteerd door een vuurpeloton.
Location: sectie 1 grafnummer 461

3. George Averoff was een zakenmagnaat en filantroop en bekend vanwege het financieren van de restauratie van het oude stadion in Athene voor de Olympische Spelen van 1896.
Locatie: section 2, grafnummer 110

4. Jules Dassin, filmregisseur van onder andere Never on Sunday, en zijn vrouw Melina Mercouri, zangeres, activiste en politica.
Locatie: Plaza 3, grafnummer 66

5. Heinrich Schliemann was de archeoloog die Troje en Mycene ontdekte. Zijn tombe is een mausoleum in de vorm van een Griekse tempel, gedecoreerd met scènes uit de Trojaanse oorlog.
Locatie: Sectie 4, grafnummer 581

6. Theodorus Kolokotronis, de held van de Griekse Onafhankelijkheidsoorlog is bijgezet in een cenotaaf evenals andere leden van de Filiki Etairia.
Locatie: Sectie 4 grafnummer 200

7. Ion Dragoumis, was een diplomaat, filosoof, schrijver en revolutionair. Veel straten in Griekenland zijn naar hem vernoemd.
Locatie: sectie 5, grafnummer 270

8. Dora Stratou leverde een belangrijke bijdrage aan Griekse volksdansen en Griekse volksmuziek en zij is de oprichter van de Greek Dances-Dora Stratou Society.
Locatie: sectie 5, grafnummer 81

9. Odysseas Elytis, Nobelprijswinnaar en grootste moderne dichter in Griekenland. Mikis Theodorakis componeerde muziek bij een aantal van zijn gedichten zoals Ena to Helidoni.
Locatie: sectie 7, grafnummer 435

10. Vassilis Tsitsanis, componist, songwriter en bouzouki-speler. Een van de bekendste Griekse componisten van zijn tijd en wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne Rebetiko- en Laiko-muziek.
Location: Sectie 14, grafnummer 16B

Eregalerij van de begraafplaats
Vrijwel alle belangrijke Griekse persoonlijkheden liggen hier begraven. De eregalerij begint direct na de kerk bij de ingang, aan je linkerhand. Eerst de graven van kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, daarna de filantroop Georgios Averof, actrice en politica Melina Mercouri en haar echtgenoot, filmregisseur Jules Dassin, archeoloog Heinrich Schliemann, oud-premier Andreas Papandreou, de scheepvaartfamilie Goulandris, actrice Aliki Vougiouklaki, de auteur T.H. White, King, architect Ernst Ziller, dichters Odysseas Elytis en George Seferis. Het aantal grafzerken en mausoleums is eindeloos.

Crematie is niet toegestaan in de Grieks-Oorthodoxe kerk, na drie jaar worden de beenderen opgegraven en in een ossuarium opgeborgen tenzij je familie een eigen mausoleum heeft of opnieuw huur voor de grond betaalt.

Geschiedenis van de Eerste Begraafplaats van Athene
De Eerste Begraafplaats van Athene werd opgericht in 1837. Er waren regels voor het aanleggen van een begraafplaats. De ligging moest ten minste 100 meter verwijderd zijn van huizen en het deel van de begraafplaats dat naar de stad is gericht, moest vol staan met bomen. Op een heuvel liggen was een bonus want dat zorgde voor voldoende luchtcirculatie. Na verloop van tijd breidde de Eerste Begraafplaats zich uit met een katholiek, protestants en joods gedeelte. Neoklassieke grafzerken, klassieke engelen, tempels, sarcofagen, urnen, bustes, staande en zittende sculpturen, sierlijke kruisen, monumenten, ieder vorm van funeraire kunst is hier te zien.

Marmer uit Tinos
Het marmer dat gebruikt werd voor de grafzerken en beeldhouwwerken was afkomstig van de berg Pendeli, in het noorden van Athene. De ambachtslieden kwamen van Tinos, een eiland dat bekend staat om zijn beeldhouwers die met marmer werken. De namen van de makers van de grafmonumenten zijn nooit vastgelegd. Slechts een naam is bekend Yannoulis Chalepas, een beroemde beeldhouwer van Tinos die het 'Slapende Meisje' maakte.

Locatie en bereikbaarheid
De begraafplaats bevindt zich achter de tempel van de Olympische Zeus en het Panathinaiko-stadion ten zuiden van de Plaka en het centrum van Athene.

Openbaar vervoer
Bus 227 naar de halte Barioti (Βαριωτη) in de richting Agios artemios (Αγ. Αρτεμιος). Deze bus komt op Syntagma, Monastiraki (halte is op Ermou) en Omonoia.

Metro lijn M2 Singrou Fix station
Loopaanwijzing: Grote weg oversteken en rechtdoor – Irakleous - tweede links Fotomara voorbij parkje aan linkerkant - Aglaonikis langs een apotheek - Bouliagmenis oversteken (stoplichten) even naar rechts en dan meteen links iolis, Ilioupolis oversteken bij stoplichten je loopt al langs de muur en je komt nij een parkeerplaats en de ingang.

Adres: Próto Nekrotafeío Athinón, Eerste begraafplaats van Athene, Logginou 3, Mets, Athene
Open: 08.00 to 20.00 uur, toegang gratis.

Tip van de redacteur van Athene-Nu
Athene is niet de enige stad met een begraafplaats als een openlucht museum. Campo Cestio in Rome is minstens zo indrukwekkend. Ook hier liggen beroemde personen begraven: de Engelse dichters John Keats, P.B. Shelley, Julius Goethe (de zoon van Johann Wolfgang Goethe) en ook veel onbekenden. De sculpturen op de graven zijn als museumstukken. Lees verder

De begraafplaats in Athene heeft het Slapende Meisje. Het Mala Strana kerkhof in Praag heeft het Heilige Meisje. Op de grafsteen ligt een klein meisje met vredig gevouwen handen. Haar hoofdje rust op een kussen dat doet denken aan de vleugels van een engel. Lees hier over Mala Strana kerkhof en de mythe rond dit kindje. Lees verder

De Bohnice Bohnice Begraafplaats der Dwazen in Praag kan tot de engste van Europa worden gerekend. Met klimop begroeide graven, waar decennia lang niemand naar omgekeken heeft, doen je bloed sneller stromen. Het absurde is dat één graf nog steeds onderouden wordt. Waarom en door wie? Lees verder

Volgend artikel: Kerameikos begraafplaats en museum
Vorig artikel: Bezienswaardigheden in de de wijken Gazi en Kerameikos